اکثر گونه‌های ماهیان خاویاری، کوچ‌نشین هستند و در هنگام بارداری به آب‌های داخلی کوچ می‌کنند؛ اما مسیر سفرشان بسیار دشوار و پرخطر است. آن‌ها اگر بتوانند از موانع و سدهای ساخت انسان‌ها عبور کنند و از دست صیادان خاطی نیز جان به در ببرند، ممکن است در رودخانه‌ای با آلودگی کم‌تر (که از برداشت بی‌رویه ماسه هم در امان بوده باشد) موفق به تخم‌ریزی شوند! هنوز راهی برای راهنمایی این مادران و دور کردنشان از انتخاب مسیرهای خطرناک پیدا نشده! (مثلاً اگر خلیج و تالاب انزلی را انتخاب کنند احتمال رسیدنشان به آبی پاکیزه و گم نشدن در مسیرهای پرپیچ و خمی که اداره بندر ساخته، بسیار کم خواهد بود) به همین دلیل از سال‌ها قبل مراکزی برای بازسازی ذخایر ماهیان خاوری ساخته شده است. از جمله دو مرکز اصلی در رشت که مادران را از دریا به حوضچه‌های خود می‌برند و بچه‌ماهی‌های متولد شده را در سپیدرود (امن‌ترین رودخانه‌ی موجود) رها می‌کنند. کار سخت و طولانی بچه‌ماهی‌ها در راه بزرگ شدن از اینجا آغاز می‌شود (برای مثال، فیل ماهی ماده 16 تا 18 سال طول می‌کشد تا بالغ شود). آن‌ها باید از تمام موانع قبلی عبور کنند و به دریا برگردند. اگر بتوانند از صیادان غیررسمی و مناطق آلوده‌تر دریا بگریزند، بزرگترین تهدیدشان تورهای بزرگ تعاونی‌های پره است که شش‌ماه از سال به دریا می‌آیند و تقریباً در هر چند کیلومتر از طول ساحل دام گسترده‌اند. با آن‌که صیادان مسئولیت‌پذیر همیشه مراقب بوده‌اند که بچه‌ماهیان خاویاری را از بند تورها نجات بدهند و به دریا بیندازند اما خیلی از آن‌ها در بافته توری پره گوشگیر می‌شوند – و به شدت صدمه می‌بینند- یا اگر کوچکتر باشند لابه‌لای ماسه‌های ساحل از دید صیادان پنهان می‌مانند و همانجا می‌میرند.
آروین ایلبیگی
پی‌نوشت: چند سال پیش در مقاله‌ی منتج از پژوهشی انجام شده در ساری خواندم که اگر صید تعاونی‌های پره فقط دو هفته دیرتر آغاز شود، میزان سالیانه‌ی صید ضمنی و ناخواسته‌ی ماهیان خاویاری در این دام‌ها، 30 درصد کاهش خواهد یافت!
عکس را سعید اهورا @axypaa گرفته است. او عکس‌های بسیاری از آیین صید در انزلی دارد که توصیه می‌کنم در صفحه‌اش ببینید. در روایت این عکس نوشته: «صادق یک ماهیگیر قدیمی است. امروز که برای سرکشی به تورش به دریا رفته بود، یک بچه‌ماهی خاویاری را که به تور گیر کرده بود، بیرون آورد و بعد رها کرد.»