صید پره

صید پره، فعالیت گروهی سنتی و سختی ست که اگرچه با ابزارهای ساده و شیوه‌های قدیمی‌اش، بازده اقتصادی چندانی ندارد اما در دریای آسیب‌دیده‌ی خزر، بهترین شیوه‌ی دراختیار برای بهره‌برداری از ذخایر ماهیان استخوانی است. در اولین سال‌های صید گروهی، همه‌ی کارگران صید به استخدام شیلات ایران در می‌آمدند. تا اینکه کارشناسان آن زمان شیلات، با طرح ایده‌ی خصوصی‌سازی، اولین تعاونی صید پره‌ی کشور را در بندرانزلی بنیان نهادند. در هر شرکت تعاونی پره، حدود یکصد نفر تحت عنوان سهامدار پره حضور دارند که زیر نظر یک هیأت مدیره و رئیس، در محدوده‌ی مشخصی از ساحل مجوز کار گرفته‌اند. اما، به ویژه در گیلان، بسیاری از شاغلین واقعی این تعاونی‌ها خود سهامدار نبوده و کارگرانی هستند که بصورت روزمزد از جاهای دور و نزدیک آمده‌اند تا شش ماهه‌ی سرد سال را در کنار دریا زندگی و کار کنند (اغلبِ کارگران مهاجر تعاونی‌های انزلی، از استان اردبیل می‌آیند). در ساختار سازمانی تولید پره مسئولیت‌های مختلفی برای صیادان تعریف شده است. لسمان (مدیر اجرایی صید که چینش افراد، برنامه‌ریزی زمانی، انتخاب محل تورریزی و نظارت بر چگونگی برداشت را انجام می‌دهد) – فکاچی (صیادانی که چکمه بلند لاستیکی می‌پوشند و در داخل و بیرون آب، تور را نگه می‌دارند) – پیش‌مال (دو نفر که با دستور لسمان، کرجی یا قایق پره را هدایت می‌کنند) – چینک‌چی (چند صیاد باتجربه که وظیفه تعمیر و ترمیم تورها را برعهده دارند) – ورنه‌کش (نگهبانان شب) و یکی از اعضای هیأت مدیره (ناظر کل). در گذشته تور بزرگ پر از ماهی را با نیروی بازوی صیادان یا کمک حیوانات – در حالی که آوازهای خاصی را بصورت گروهی می‌خواندند – از آب بیرون می‌کشیدند اما امروزه یک ماشین تراکتور جایگزین آن مرحله‌ی دشوار – اما تماشایی – شده است.

آروین ایلبیگی

عکس‌ها از رضا بهرامی در محل کار و زندگی صیادان پَره‌ی انزلی