پاییز گیلان به رنگ کدو حلوایی ست. با خنک شدن هوا، رنگهای قهوهای و نارنجی و سبز و سفید «کویی»، حاشیهی جادههای روبهخزان جلگه را تغییر میدهد. به نظرم بهترین فروشندگان بین راهی گیلان را در حوالی آستانه اشرفیه میتوان یافت. جایی که کوییهای هزارشکل را با سلیقهی خاص روی هم چیدهاند و در کنار سایر محصولات محلی عرضه میکنند. هر ساله نزدیک به پانزده هزار تن «کویی» در گیلان برداشت میشود تا همچنان خوراک مهم سفرههای فصل سرد گیلانیها باشد. گیاه جالیزی «کویی» در عین کالری کماش سرشار از فیبر، پتاسیم و خواص آنتی اکسیدان است و گیلانیها از زمانهای دور برای پخت انواع دسر، نان، خورش، مسما و آش از آن استفاده میکردهاند. با این همه بازار ۲۵ میلیارد تومانی «کویی» گیلان، هنوز ناکارآمد مانده و در فروش سادهی محصول اصلی خلاصه شده است. در حالی که با کمی خلاقیت و توسعهی این بازار میتوان انواع غذاهای دیگرش را به منوی رستورانها و کافهها کشاند یا بر طبقِ دستفروشان قرار داد. هنوز حتی دسر محبوب و سادهای که از پخت «کویی» با شکر درست میشود را نمیتوانید از کنار خیابانهای گیلان بخرید و غروبتان را گرم و دلپذیر کنید. متأسفانه نه مدیران شهری گیلان اهمیتی به این جزییات میدهند، نه مسئولان دستگاههای متعددی که بودجههای دولتی را صرف طرحهای ناکارآمد اشتغالزایی میکنند.
عکس را همین چند روز پیش از علی آقای ساعدی گرفتم؛ صاحبِ کوییفروش محبوب من در جادهی رشت–آستانه که در حسن خلق و صداقت گفتار، سرآمد است.